Als je de officiële communicatie van de gemeente mag geloven wel. Maar is geen enkel onderzoek dat dat bevestigt.
Toch blijft men die boodschap steeds weer herhalen:
“De bomen tussen de Doornstraat en de Vredeborgstraat zijn verzwakt en vormen een gevaar voor de veiligheid” zo werd beweerd in de Gazet van Antwerpen van 26 maart 2021. “Feit is dat veel bomen verzwakt zijn en hun wortels rot” zo stond in een interview in de #boechoutbeweegt van april 2021. En een pagina verder nog eens: “Het onderzoek wees uit dat de wortels van de bomen, die de laatste jaren gevallen zijn, rot waren. Daardoor waren ze verzwakt en zijn ze omgevallen.” Iets wat ook al in de #boechoutbeweegt van juni 2020 en op de website van de gemeente stond te lezen:
De vraag is: klopt dat?
Er zijn in de loop der jaren bij wijze van steekproef drie beperkte onderzoeken gedaan, maar die zeggen niks over de omgevallen bomen. Die deelstudies hebben bovendien allemaal hun eigen beperkingen en zeggen niks over de gezondheidstoestand van de gehele dreef.
1. In 2017 is er een stabiliteitsonderzoek gedaan bij 6 bomen. Die waren om te beginnen al geselecteerd op basis van een vermoeden van aantasting door zwammen of scheefstand. De conclusie was: drie bomen bleken stabiel, één minder stabiel en twee instabiel.
In het rapport zelf stond toen heel duidelijk: die resultaten zeggen niks over de toestand van de andere bomen in de Dreef. Bovendien is die studie van jaren geleden. Dat zegt niks over de situatie vandaag.
Volgens die studie moet men “minimaal 10% van de bomen onderwerpen aan een stabiliteitsmeting om een representatief beeld te krijgen over de stabiliteitstoestand van de Dreef”. Andere onderzoekers vinden dat bij minstens 30% van de bomen trekproeven moeten gedaan worden voor je iets zinnigs kan zeggen over de toestand van de Dreef. Dat is nooit gebeurd.
2. Een andere studie van twee jaar eerder was een zgn. Visual Tree Assessment (VTA). Dat wil zeggen dat men naar de bomen kijkt en probeert in te schatten of ze gezond zijn. Die studie, waarbij geen individuele bomen werden onderzocht, stelt dat “de meerderheid van de bomen zich in matig tot matig goede biologische conditie bevinden” maar waarschuwt dat ook dat maar een momentopname is.
Het rapport benadrukt ook nog eens dat “minimaal 30% van de bomen afgestorven of in zeer slechte conditie moet zijn” om een dreef geklasseerd als beschermd landschap te mogen kappen.
Het Agentschap Onroerend Erfgoed hanteert in haar ‘Handleiding voor het beheer van historische dreven en wegbeplantingen’ zelfs als regel dat minstens 40% van de bomen zwaar ziek, dood of verdwenen moet zijn vóór het rooien van een historische dreef nog maar overwogen kan worden.
In de loop van de jaren zijn er 14 van de in totaal 113 bomen verdwenen. Dat wil dus zeggen 12%. Om aan de vereiste 40% te komen zouden er in totaal 45 bomen zwaar ziek of verdwenen moeten zijn vóór er volgens het Agentschap Onroerend Erfgoed aan kappen mag gedacht worden. Zo ver zijn we nog lang niet.
3. Daarnaast is er nog een derde (VTA) studie van 2021. Ook daar is de conclusie dat de onderzochte bomen langs de Holleweg geen opvallende gebreken vertonen.
Geen enkele van die studies adviseert om de bomen te kappen.
Allemaal wijzen ze op de nood aan bijkomend onderzoek en verzorging. Want dat is dus nog nooit echt gebeurd, een grondig wetenschappelijk onderzoek van de volledige Dreef. En er is ook nog nooit een beheersplan opgemaakt.
Als men eerlijk is, zal men moeten toegeven: men weet niet precies hoe het met die bomen is gesteld. Na meer dan zes jaar overleg is de Dreef nog altijd niet in haar geheel grondig wetenschappelijk onderzocht.
Men wil dus bomen kappen waarvan men niet weet of ze ziek of gezond zijn. Dat lijkt ons geen goeie zaak.
Een goed beleid moet gebaseerd zijn op onderzoek en feiten. Die ontbreken in dit dossier. Veronderstellingen vormen geen goede basis voor duurzame beslissingen. Angst is een slechte raadgever.
Een beukendreef kan normaal zo’n 200 jaar oud worden. De Dreef van Moretus is nog maar half zo oud.
“Ja maar, beuken zijn kwetsbare bomen. Die zijn sowieso ten dode opgeschreven door de droogtestress als gevolg van de klimaatopwarming” wordt soms beweerd. Dat zou kunnen, maar niemand die dat met zekerheid kan zeggen. De toekomst is voor iedereen afwachten.
Bovendien, als je dat als argument gebruikt om ze dan maar te kappen, dan veroorzaak je precies de ramp die je wil vermijden. Dan zaag je de tak af waar je op zit.
Dat zegt ook het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO), een onafhankelijk onderzoeksinstituut van de Vlaamse Overheid. Lees daarover het artikel op hun site: “We schrijven de beuk te snel af’.
Die bomen zijn goud waard op het vlak van CO2-opslag en biodiversiteit. Zeker in tijden van klimaatopwarming moeten we zo’n dreef koesteren. Meer dan ooit.
Maar ook als al die studies bevestigen dat die bomen gezond zijn: 5. Was er ook niet iets met een pijpleiding van de NAVO?